Het decreet ter bestrijding van luchtvervuiling veroorzaakt door het autoverkeer, afgekondigd op 17 januari 2019.

GESCHIEDENIS

Het decreet in kwestie bracht de Belgische Federatie voor Oude Voertuigen (FBVA), nu bekend als de Belgian Historic Vehicle Association (BEHVA), onmiddellijk in actie, die op25 januari 2019 per brief een aantal zaken met betrekking tot oude voertuigen bij de toen bevoegde minister, de heer Carlo Di Antonio, aan het licht brachten. Onder anderen:

• We hebben onze verbazing geuit over het feit dat in artikel 3, §1, waarin de voertuigen worden vermeld die mogen rijden na de termijnen vermeld in artikel 2, oldtimers niet worden vermeld in de lijst van uitzonderingen.
• We hebben ook gewezen op de vrijstelling van de limiet van 3.000 kilometer per jaar en zullen hierop later terugkomen.
• We hebben ook de aandacht van de minister gevestigd op de maatregelen, die in het Brussels Gewest werden genomen, om oldtimers van minstens 30 jaar en met een O-kentekenplaat vrij door de stad te laten rijden.

Na de vorming van een nieuwe Waalse regering werden de milieubevoegdheden in september 2019 overgedragen aan minister Céline Tellier, en BEHVA heeft onmiddellijk haar bezwaren kenbaar gemaakt.

Er werd al snel vastgesteld dat de uitvoeringsbesluiten van dit decreet veel moeilijke vragen opriepen, waardoor het decreet gedeeltelijk onuitvoerbaar werd en de uitvoeringsbesluiten nog steeds niet zijn opgesteld.

De taak werd vervolgens toevertrouwd aan het Waals Agentschap voor Lucht en Klimaat (AWAC), waarbij BEHVA sinds maart 2021 herhaaldelijk haar opmerkingen heeft geuit, zonder enige significante vooruitgang te zien.

Eind 2022 was er een nieuwe wending in dit dossier: het voorstel van minister van Milieu Céline Teller om de invoering van geleidelijke verbodsmaatregelen voor voertuigen die niet aan bepaalde normen voldoen uit te stellen tot 1 januari 2025, in plaats van 1 januari 2023. Dit werd uiteindelijk goedgekeurd tijdens een plenaire vergadering van het Waals Parlement.

VRAGEN EN VOORSTELLEN VAN DE BEHVA

Bij het lezen van het decreet merken we op dat er geen normen zijn vastgesteld voor historische voertuigen.

Hoewel onze vereniging de evoluties in de regelgeving met betrekking tot de circulatie van de meest vervuilende voertuigen begrijpt, willen we dat verzamelaarsvoertuigen (ingeschreven met een O-kenteken) in de toekomst kunnen blijven rijden, gezien hun lage CO2-uitstoot door het beperkte aantal gereden kilometers. Dit ook om ons historisch erfgoed te behouden.

Met betrekking tot de leeftijd van voertuigen:

We nemen kennis van het feit dat lage-emissiezones toegankelijk blijven voor voertuigen die meer dan 40 jaar op de weg zijn en worden gebruikt voor recreatief toerisme of andere commerciële doeleinden.

Toch willen we de aandacht vestigen op het feit dat Europa onlangs de waarde van het erfgoed van historische voertuigen heeft erkend en de Europese richtlijn 2014/45/EU heeft uitgevaardigd, waarin de leeftijd van een historisch voertuig wordt gedefinieerd als 30 jaar of ouder, een regel die in de meeste Europese landen wordt toegepast.

Vanaf de leeftijd van 30 jaar worden historische voertuigen voornamelijk geregistreerd met een O-kenteken (Oldtimer) en de Belgische wetgeving verbiedt het gebruik van deze voertuigen voor commerciële doeleinden.

Er dient ook te worden opgemerkt dat de Raad van State in een arrest nummer 252.839 van 1 februari 2022 artikel 4, §3, a,2), (b) met betrekking tot de beslissing van de stad Gent van 23 april 2019 ter goedkeuring van het Reglement voor een lage-emissiezone (LEZ) in Gent, en dus de uitzondering op de circulatie voor voertuigen ouder dan 40 jaar heeft geannuleerd.

De Raad van State overweegt een duidelijke schending van het gelijkheidsbeginsel tussen oldtimers die ouder of jonger zijn dan 40 jaar.

Hij verwijst ook naar de definitie van “voertuigen van historisch belang” in artikel 3, eerste lid, 7°, van de richtlijn 2014/45/EU van het Europees Parlement en de Raad van 3 april 2014 betreffende de periodieke technische keuring van motorvoertuigen en aanhangwagens, die bepaalt dat voertuigen die minstens 30 jaar geleden zijn gemaakt of voor het eerst geregistreerd, in aanmerking worden genomen.

Het is ook belangrijk om te zeggen dat de technische controle en de belastingwetgeving in onze regio’s ook de grens van 30 jaar voorzien voor historische voertuigen.

We willen graag de aandacht vestigen op de regelgeving van het Brussels Gewest, die bepaalt dat voertuigen ouder dan 30 jaar en geregistreerd met een O-kenteken vrij mogen rondrijden in de lage-emissiezones van de stad.

De evaluaties, gepubliceerd door het Brussels Gewest, getuigen van de minimale impact op de uitstoot van historische voertuigen en de geringe invloed op het verkeer.

Ons voorstel:

• Voertuigen ouder dan 30 jaar en geregistreerd met een O-kenteken vrij laten rijden.
• Het gebruik van deze voertuigen voor commerciële doeleinden afschaffen, aangezien dit in strijd is met de huidige wetgeving.

Met betrekking tot de norm van 3.000 kilometer per jaar:

Het decreet voorziet vrijstellingen voor het gebruik van bepaalde voertuigcategorieën en bepaalt dat voertuigen die jaarlijks minder dan 3.000 kilometer afleggen, mogen deelnemen aan het verkeer.

Het decreet vermeldt niet of deze 3.000 kilometers binnen het Waals grondgebied moeten worden afgelegd. Hoe zit het met kilometers die buiten het Waals Gewest worden afgelegd?

We vragen ons ook af hoe het Gewest deze kilometerbeperkingen op zijn hele grondgebied zal kunnen controleren.

Hoe en tegen welk tarief zullen eigenaars/bestuurders/voertuigen die de limiet van 3.000 kilometers overschrijden worden bestraft?

Het is goed om te weten dat een aanzienlijk deel van de historische voertuigen vrijgesteld is van technische controle en wordt onderhouden en gerepareerd door hun eigenaars, wat betekent dat de kilometerstand moeilijk te achterhalen is en weinig of niet wordt opgenomen in de Car-Pass.

De Fédération Internationale des Véhicules Anciens (FIVA) heeft een sociaaleconomisch onderzoek uitgevoerd naar historische voertuigen voor de jaren 2020/2021: hieruit blijkt dat oldtimers in België gemiddeld 1.160 kilometer per jaar afleggen en motorfietsen 700 kilometer. Men kan dus twijfelen aan de relevantie van een kilometerbeperking voor alle voertuigen ouder dan een bepaalde leeftijd.

Ons voorstel:

Voertuigen geregistreerd als historische voertuigen (30 jaar oud, O-kenteken) zouden niet door deze kilometerbeperking mogen worden beïnvloed.

Aanpassing van het decreet:

BEHVA pleit voor een aanpassing van het decreet die onze hierboven vermelde voorstellen overneemt.

Artikel 3, punt 2 van het decreet bepaalt dat de regering andere uitzonderingen op het verbod om te rijden, zoals vermeld in artikel 2, kan vaststellen, afhankelijk van de aard, het type en het gebruik van het betreffende voertuig, evenals in geval van uitzonderlijke situaties van beperkte duur.

Het staat de regering dus vrij om rekening te houden met de categorie van historische voertuigen.